මාස්ක්! දාන්නද එපාද?.

COVID-19 වසංගතයේ පැතිරීම සහ පැතිරීමේ වේගය පාලනයකරන්නෙ මේ වෙනකොට ලෝකය පුරා හැම තැනක ම වගේ විවිධ ආරක්ෂක උපක්‍රම පාවිච්චි කරනවා. පිරිස එක්රැස් වෙන තැන් මගෑරලා හැකි තාක් ගෙවල්වලට වෙලා ඉන්න එක, පාරෙ තොටේ දී හෝ කඩේකට බඩු ගන්න ගියාම අවම වශයෙන් මීටරයකවත් පරතරයක් තියාගන්න එක, නිතර ම සබන් හෝ ඇල්කොහොල් යොදල අත් හෝදන එක, එහෙම අත් හෝදන්න නැතුව මුහුණ ස්පර්ශ නොකිරීම වගේ වෛද්‍යවරු නිර්දේශ කරලා තියෙන දේවල් හරියට කළොත් අපට මේ වසංගතය පැතිරීම අවමකරගන්න පුළුවන්.

මේ අතර ලෝකේ සමහර රටවල වගේ ම ලංකාවෙත් පාරතොටේ යද්දි, කඩවලට බඩුගන්න යද්දි ගොඩදෙනෙක්  මාස්ක් එකක්, එහෙමත් නැත්නම් මුහුණු ආවරණයක් පළඳිනවා දකින්න පුළුවන්. මේවා අතර සර්ජිකල් මාස්ක්, අර මෝටර්සයිකල් පදිද්දි එහෙම දාන වර්ගයේ මාස්ක්, ගෙදර දි රෙදිවලින් හදාගත්ත මාස්ක් වගේ ම ලේන්සු හෝ රෙදි කෑලිවලින් මූණු වහගත්ත අයත් හිටියා.

ඔය අස්සෙ ඇඳිරිනීතිය අයින්කරපු වෙලාවේ මේ විදියට මුහුණු ආවරණ නැතුව ආපු අයට පොලිසියෙන් විවිධ අඩත්තේට්ටම් කරනව වගේ ම පොලිසිය සහ මාධ්‍ය ආයතන එකතුවෙලා ඒ වගේ අයගේ මූණුවල රෙදිකෑලි ගැටගහනවත් දකින්න ලැබුණා.

Footage: Ada Derana

හැබැයි ඔය අතරේ සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වෛද්‍ය අනිල් ජාසිංහ නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියාහිටියේ මේ විදියට සාමාන්‍ය ජනතාව පාරට, කඩපිළට යද්දි මාස්ක් දාන එක සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය මගින් නිර්දේශ නොකරන බවයි.

දාන්නද? එපාද?

ඉතිං මොකක්ද මේ මාස්ක් ගැන ඇත්ත කතාව? අපි මාස්ක් දාන්නද, එපාද? 

සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාගේ නිවේදනයට අනුව මේ වෙනකොට සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය මුහුණු ආවරණ පළඳින්න කියල නිර්දේශකරන්නෙ රෝගීන් යැයි සැකකකරන පුද්ගලයින්, ඔවුන් සමග ළඟින් ඇසුරු කළ පුද්ගලයින්, රෝගීන් රැකබලාගන්නා සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට සහ ස්වසන රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම්කරන පුද්ගලයින් රෝහලයට යාමේ දී විතරයි.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය කියන්නෙත් COVID19 වගේ වෛරසයකින් අපිව ආරක්ෂා කරන්න සාමාන්‍ය සර්ජිකල් මාස්ක් එකකට බෑ කියලා. ඔයාට උණ, කැස්ස සහ හුස්මගැනීමේ අපහසුතාව තියෙනව නම් මාස්ක් එකක් පැළඳගෙන වෛද්‍යවරයෙක් වෙත යොමුවෙන්න ඕන. හැබැයි නිරෝගී කෙනෙක්ට රෝගය වැළඳීම නවත්වන්න මාස්ක්වලට පුළුවන් කියල කියන්න දැනට කිසිම සාක්ෂියක් නෑ. මොකද සර්ජිකල් මාස්ක් එකක මූලික කාර්යය වෙන්නෙ ඒක පැළඳගෙන ඉන්න කෙනාගෙන් පිටවෙන විෂබීජ එළියට යන එක වළක්වන්න මිසක් එළියෙ තියෙන විෂබීජ ඒ පුද්ගලයට ඇතුළ්වෙන එක වළක්වන්න නෙවෙයි.

ඔය කීවට ඉතිං…

වෛද්‍යවරු සහ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මොනව කීවත් අපේ ගොඩක් කට්ටිය තාමත් මාස්ක් දානවා. “ඔය කීවට ඉතිං පරෙස්සම් වෙන එක කෝකටත් හොඳයි නෙ. ඕක දැම්ම කියල අවුලක් වෙන්නෙ නෑනෙ.” වගේ කතාවල ඉඳන් මාස්ක් දාන්න එපා කියල කියන වෛද්‍යවරුන්ගෙ අම්ම මුත්තා මතක්කිරීම දක්වා මේ ගැන එක එක විදියේ අදහස් මේ දවස්වල සමාජ මාධ්‍යවල දකින්න පුළුවන්. අර කීවත් වගේ ඉතිං නිකං ඉන්නවට වඩා හොඳ නැද්ද කෝකටත් කියල වැඩි පරිස්සමට මාස්ක් එකක් දාගෙන යන එක?

“නෑ” කියන උත්තරේ තමයි ක්ෂුද්‍රජීව විද්‍යාව පිළිබඳව විශේෂඥ වෛද්‍ය මහේන් කොතලාවල මේ ප්‍රශ්නෙට දෙන්නෙ. වෛද්‍ය කොතලාවලට අනුව මේ විදියට මාස්ක් දාන එකේ තියෙන එක අවදාමක් තමයි false sense of security, එහෙම නැත්නම් තමන් ආරක්ෂිතයි කියල හැඟීමක් තමන්ට එන එක. මේ හැඟීම නිසා මීටරයක් දුරින් ඉන්න එක, නිතර මූණ අල්ලන එක, අත් හෝදන එක වගේ දෙවල් ගැන අවධානය අඩුවෙනවා. එකම මාස්ක් එක ගලවල සාක්කුවේ දාගෙන ඉඳලා නැවත නැවත පාවිච්චි කරන අය, සැරෙන් සැරේ මාස්ක් එක පාත්කරලා හෝ බෙල්ලෙ දාගෙන කතාකරන අය ගොඩක් තැන්වල දි අපට දකින්න පුළුවන්. 

බොරු සැනසිල්ල?

මේ  false sense of security එක ගැන තවත් උදාහරණයක් වෛද්‍ය නුවත් තොටවත්ත ෆේස්බුක් එකේ දාලා තිබුණා. ඒකෙ දි එක්කනෙක් වෛද්‍යවරයගෙන් අහල තිබුණේ ඔය මොනව කීවත් තමන්ගේ අවුරුදු පහක පොඩි දරුවව මාස්ක් එකක් නැතුව සුපර්මාර්කට් එකකට එක්ක යන්න හිතහදාගන්න පුළුවන්ද කියලා.

මේකට  වෛද්‍ය තොටවත්ත දීලා තිබුණු උත්තරය වුණේ, "මම කොහොමටවත් මේ දවස්වල අවුරුදු පහක දරුවෙක් සුපර් මාර්කට් එකකට ගෙනියන්නෙ නෑ. මාස්ක් එකක් නොදා වත් ගෙනියන්නෙ නෑ. මාස්ක් එකක් දාල නම් කොහොමටවත් ගෙනියන්නෙ නෑ."

“තාත්ත හිතන්නෙ බැරිවෙලාවත් කොරෝන රෝගියෙක් දරුවගෙ මූණ ළඟට ඇවිත් කැස්සොත් මොකද වෙන්නෙ කියල. තාත්ත කෙනෙක් හැටියට එහෙම හිතෙන එක හරි.” වෛද්‍ය තොටවත්ත පැහැදිලි කරනවා. “හැබැයි එයා හිතෙන දේ හරියන්න හරියටම එයාල යන වෙලාවට කොරෝන රෝගියෙක් එයලගෙ මූණ ඉස්සරහට ඇවිත් කහින්න ඕන.”

නමුත් සුපර් මාර්කට් එකට දවස පුරා ම ආපු හැමෝම කැහැල පිටවෙච්ච කෙළ බින්දු හැම රාක්කයක ම හැම පැකට් එකකම තියෙනවා. පොඩි දරුවෙක් නෙවෙයි, ලොකු කෙනෙක් වුණත් මේවා අල්ලලා ඒ අතර මාස්ක් එක හදන්න, ගියොත් මූණ අතගැවුණොත් අර කෙළ බිඳිතිවල රැඳිලා තියෙන වෛරසය ශරීරගත වෙන්න පුළුවන්. 

ලංකාව නේ, අපි නේ

“ඔය කීවට ඔය පෝලිම්වල දි  ප්‍රායෝගික ව මීටරේ පරතරේ තියාගන්න බෑනෙ,” කියන අයටත් තියෙන්නෙ මීටරේ පරතරේ තියාගන්න බැරිවුණත් මාස්ක් එක තියෙන නිසා තමන් ආරක්ෂිතයි කියල හිතෙන අර කියපු  false sense of security එක ම තමයි. 

මීට අමතර ව විශේෂඥ වෛද්‍ය මහේන් කොතලාවල කියන විදියට මාස්ක් දාන එකේ තවත් ගැටලුවක් තියෙනවා. ඒ තමයි ලංකාවේ මේ වෙනකොට තියෙන සර්ජිකල් මාස්ක් තොග ප්‍රමාණය සීමිත වීම. දැනට මේවා ලංකාවේ හදන්නෙ නෑ. මේක ලංකාවේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකය පුරා ම තියෙන ප්‍රශ්නයක් නිසා මේ දවස්වල පිටරටින් අලුතින් සර්ජිකල් මාස්ක් ගෙන්නන්නත් අමාරුයි. ඉතිං මේ විදියට හැමෝම දවස ගානෙ අලුතින් මාස්ක් දාන්න ගියොත් එහෙම රෝග ලක්ෂණ තියෙන අය සහ රෝගීන්ට සත්කාර කරන අය වගේ අත්‍යවශ්‍ය අයට ගන්න මාස්ක් නැතිවෙන්න පුළුවන්.

හැබැයි අනිත් අයට හෙනගහල ගියත් මුලින් තමන් ආරක්ෂාවෙන්න ඕන නෙ කියල හිතන අය වගේ ම රටේ තියෙන සර්ජිකල් මාස්ක් තොගය ඉවර නොකර ගෙදර දි රෙදි මාස්ක් හදාගෙන දාන අයත් ඉන්න පුළුවන් නෙ. අන්න ඒ අයට වෛද්‍ය නුවන් තොටවත්ත කියන්නෙ මෙන්න මේ වගේ කතාවක්:

“…සර්ජිකල් මාස්ක් එකක් එලියෙ තියෙනවා පොලිතීන් වගේ තට්ටුවක්. ඒකෙන් කෙළ බිඳිති උරාගන්නෙ නැතිව එලියට ඉවත් කරල දානවා. හැබැයි රෙදි මාස්ක් එකක් ඉක්මනින් ම කෙළ බින්දුවලින් පෙඟෙනවා. ඊට පස්සෙ වෛරස් ටික එතන එකතු වෙලා තියෙනවා. මාස්ක් එක නැති වෙලාවට වඩා වැඩි වෙලාවක් වෛරසය මූණ අවට ගෑවි ගෑවි තියෙනවා. ඉතින් එතකොට මොකද වෙන්නෙ කියලා තමන් ම හිතල බලන්න…”

ජනේලෙන් වෙරළු ගෙඩිවක් ගැහුව වගේ

“…සාමාන්‍ය රෙදි මාස්ක් එකක් තියෙන සිදුරුවල ප්‍රමාණය නැනෝ මීටර දහදාහක් පනස්දාහක් අතර වගේ වෙනව. කොරෝනා වෛරසය නැනෝමීටර එකසිය විස්සක් විතර. ඒ කියන්නෙ අඩුම තරමෙ රෙදිවල නූල් අතර තියෙන සිදුරක් වයිරසය වගේ සිය ගුනයකට වඩා ලොකුයි. කෙළ ටික වේලුණාම වෛරසය ඔය සිදුර ඇතුළෙන් යන හැටි අපිට සමාන කරන්න පුළුවන් ජනේලයකින් වෙරළු ගෙඩිය විසිකරන ඒකට…”

තමන් මාස්ක් දාගෙන තමන් විතරක් බේරෙන්න හදන අයට කියන්නෙ තියෙන්නෙ ඒ වගේ ආත්මාර්ථකාමී වෙලා මේ වගේ වසංගත තත්ත්වයකින් ගැලවෙන්න බෑ කියන එක තමයි. මොකද වෛද්‍ය කාර්යමණ්ඩල සහ අත්‍යවශ්‍ය අයට මාස්ක් නැතිවීම නිසා ඒ් ප්‍රතිකාර කිරීමේ සහ රෝග මර්දන ක්‍රියාවලිය කඩාවැටුණොත් මේක මීට වඩා සෑහෙන දරුණුවට පැතිරෙන්න පුළුවන්. ඒ මට්ටමට ආවොත් එදාට ඔයාගෙ මූණෙ දාන මාස්ක් එකට බෑ ඔයාව බේරගන්න.

Share on facebook
Share on twitter
Share on whatsapp

Highlights.

Latest.

KAMU.

Across Borders: A Culinary Bridge Between India and Sri Lanka Through Peshawri’s Timeless Flavors

By Vimasha Vishvadari Peshawri, a renowned restaurant chain, originated from the iconic Bukhara restaurant in

Highlights Kamu

Tenkū – a hidden Gem of the Japanese Cuisine

By Vimasha Weerawansha Ambience  The Kingsbury Rooftop offers a breathtaking panorama of the cityscape and

Highlights Kamu

Discovering Kamikura: A Journey into Authentic Japanese Cuisine

dBy Sharon Nonis Welcome to Kamikura, where the essence of Japanese cuisine meets the heart

Kamu

Full’R Burgers is Flipping into Maharagama

by Vimasha Vishvadari If you're on the lookout for the ideal burger spot in the

Kamu

Yi Jing Unveiled: Sri Lanka’s Top Chinese Dining at ITC Ratnadipa Blends Tradition with Modern Flair

By Poornima Bandara Yi Jing Unveiled: Sri Lanka’s Premier Chinese Dining Experience at ITC Ratnadipa

Highlights Kamu

Seafood Watti Rice: A Flavorful Feast from Fathi’s Spice Attic

Watti Rice is a delightful Sri Lankan dish that combines various meats, such as seafood

Highlights Kamu

Trending.

Weligama Bay Marriott Resort & Spa Announces Road to Give 2024: A Global Movement for Local Impact

Weligama Bay Marriott Resort & Spa is proud to announce its participation in Road to

Trending

9 Unisex Gift Ideas for Your Friends

Written by Fathima Rukaiya, Finding the perfect gift for your friends can be a delightful

Highlights Trending Yamu Guide

 Dilmah Unveils their Very Special Rare Tea Collection at the t-Lounge, Horton Place

https://www.tiktok.com/@yamusrilanka/video/7415920549815160072 Dilmah, renowned globally for its dedication to tea excellence, unveiled its latest hand-picked collection

Highlights Trending

MSI Launches Next-Gen AI+ Gaming and Business & Productivity Laptops with Latest Processors at IFA 2024

IFA 2024 හිදී MSI නවතම ප්‍රොසෙසර සහිත Next-Gen AI+ ගේමිං, ව්‍යාපාර සහ ඵලදායිතා ලැප්ටොප් පරිගණක

Trending

The Best Tool for the AI Era of Computing: How to Choose Your AI Laptop

This year, the focus on leveraging Artificial Intelligence (AI) to boost productivity is gaining significant

Trending

MSI Launches Next-Gen AI+ Gaming and Business & Productivity Laptops with Latest Processors at IFA 2024

Featuring Iatest AI-supported processors and NVIDIA® GeForce RTX™ graphics MSI, a leading brand in gaming,

Trending

Yamu Guide.

9 Unisex Gift Ideas for Your Friends

Written by Fathima Rukaiya, Finding the perfect gift for your friends can be a delightful

Highlights Trending Yamu Guide

9 Must-Read Self-Help Books for Personal Growth

By Jordain De Mel In recent years, people have turned to self-help books to serve

Highlights Yamu Guide

Top Restaurants with the best Cashback offers from Mintpay

With Mintpay, have a gastronomic journey and earn cashback rewards as you go! Every taste

Highlights Yamu Guide

10 Places To Celebrate Father’s Day 2024

By Fathima Rukaiya, Father’s Day is a special occasion dedicated to honoring fathers and celebrating

Highlights Yamu Guide

Top 10 Places to Work or Study in Colombo in 2024

By Fathima Rukaiya Hey there! Feeling the walls closing in at home while you work

Highlights Yamu Guide