අප්‍රේල් 22.. අදට යෙදෙන ලෝක මිහිතල දිනය ගැන ඔබ නොදත් කරුණු 6ක්.

ලෝක මිහිතල දිනය, සෑම වසරක ම අප්‍රේල් 22 වැනිදා ලොව පුරා සියලු රටවල සැමරෙන වැදගත් දිනයක්. මෙවර එය සැමරෙන්නේ 50 වන වතාවටයි. මුළු ලෝකය ම වසංගත තත්ත්වයකට ගොදුරු වෙලා ඉන්න මේ වසරේ, ලෝක මිහිතල දිනය වෙනදාට වඩා විශේෂත්වයක් උසුලනවා. මේ කාලේ සමස්තයක් විදිහට මිනිස් ප්‍රජාව අන් කවදාටත් වඩා පෘථිවිය ගැන හිතමින් ඉන්න කාලයක් වීම තමයි ඊට හේතුව.

කොරෝනා වසංගතය අපට අප වෙසෙන ලෝකය ගැන නැවත වරක් හිතා බලන්නට අවකාශය සලසා දුන්නා. සෑම පුද්ගලයෙක් ම අන් අය කෙරෙහි වගේ ම, තමා අවට පරිසරය කෙරෙහිත් දැන් දැන් වෙනදාට වඩා සංවේදී වෙමින් ඉන්නවා. මිනිසුන් විසින් අපවිත්‍ර කරන ලද, විනාශ කරන ලද පෘථිවිය දැන් ටිකෙන් ටික සුවය ලබමින් ඉන්න ආකාරය පිළිබඳ ඡායාරූප, ඔබ අන්තර්ජාලයේ සැරිසරන විට අනිවාර්යයෙන් දකින්නට ඇති.

ඉතින් අපි මේ ලිපියෙන් කියන්නට සූදානම් වෙන්නේ ලෝක මිහිතල දිනය සම්බන්ධයෙන් ඔබ නොදැන සිටි වැදගත් කරුණු 6ක් ගැනයි..

1 ආරම්භය

රූපය: www.nelsonearthday.net

පළමු වතාවට මිහිතල දිනය සැමරුණේ 1970 වර්ෂයේදී. ඒ අනුව 2020 මේ අවුරුද්දේ සැමරෙන්නේ 50 වැනි මිහිතල දිනයයි. මෙම දිනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පුරෝගාමී වූයේ ඇමරිකාවේ විස්කොන්සින් ප්‍රාන්තයේ සෙනෙට් සභික ගේලෝඩ් නෙල්සන්. එකල වියට්නාම යුද්ධයට එරෙහිව මිනිසුන් හඬ නඟමින් සිටියද, යුද්ධයෙන් සිදු වන පරිසර විනාශය ගැන කිසිවෙකුත් අවධානය යොමු නොකරන බව දුටු ඔහු, තෙල් වැගිරීම්, කෘමිනාශක, දුමාරය වැනි දෙයින් පෘථිවියට බලපෑම් ඇති වන ආකාරය මහජන අවධානයට ලක් කළා. ඒ අනුව ප්‍රථම වතාවට 1970 දී සැමරූ මිහිතල දිනයට ඇමරිකානුවන් මිලියන 20ක් සහභාගි වූ බව කියැවෙනවා.

2 ඇයි අප්‍රේල් 22 ම?

මිහිතල දිනය වශයෙන් අප්‍රේල් 22 යොදාගෙන ඇත්තේ ගේලෝඩ් නෙල්සන් සහ හාවඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ දේශපාලනිකව ක්‍රියාකාරී සරසවි සිසුවෙකු වූ ඩෙනිස් හේස් විසින් හිතාමතා. ඊට හේතුව මේ දිනය සරසවි සිසුන්ගේ වසන්ත නිවාඩුව සහ අවසාන විභාග අතර යෙදෙන දිනයක් වීම. සරසවි සිසුන් වියට්නාම යුද්ධයට එරෙහිව බෙහෙවින් දේශපාලනිකව ක්‍රියාකාරී වූ පිරිසක් නිසා, ඔවුන්ගේ වැඩි අවධානය මිහිතල දිනය දෙසට යොමු කරවාගැනීමයි මෙහි අරමුණ වී ඇත්තේ. පසුව මිහිතල දිනය ජාත්‍යන්තරයට ගෙන යෑමටත්, මිහිතල දින ජාලය ඇරඹීමටත් මූලිකත්වය ගත්තේ ද ඩෙනිස් හේස්.

3 ඇමරිකාවෙන් ලෝකයට

රූපය: www.nytimes.com

මිහිතල දිනය යනු ඇමරිකාවේ ආරම්භ වූවත් පසුව ලොව දසත ව්‍යාප්ත වුණු සංකල්පයක්. 1990 වන විට ලොව රටවල් 141ක පුද්ගලයන් මිලියන 200ක පිරිසකගේ සහභාගිත්වයෙන් සැමරෙන දිනයක් බවට ලෝක මිහිතල දිනය පත් වුණා. 2000 වසර වන විට ලෝකයේ පරිසර සංවිධාන 5000ක දායකත්වයෙන් රටවල් 184ක ලෝක මිහිතල දිනය සැමරුණා. එතෙක් Earth Day නම් වුණු මේ දිනය 2009 වසරේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහ සභාව විසින් International Mother Earth Day නමින් නම් කෙරුණා.

4 මේ වසරේ තේමාව

2016 සිට හැම වසරක ම ලෝක මිහිතල දිනයට ඊට ම වෙන් වූ තේමාවක් ලැබෙනවා. 2016 වසරේ එහි තේමාව වුණේ ‘මිහිතලය වෙනුවෙන් ශාක’ යන්නයි. 2017 වසරේ ‘පාරිසරික සහ කාලගුණික සාක්ෂරතාව’ යන තේමාව ගත් මිහිතල දිනය, 2018 දී ‘ප්ලාස්ටික්වලින් සිදු වන දූෂණය නවතමු’ යන්න තේමාව කොට ගත්තා. 2019 වසරේ මිහිතල දින තේමාව වුණේ ‘අපගේ ජීවී විශේෂයන් සුරකිමු’ යන්නයි. මේ වසරේ, එනම් 2020 දී ‘කාලගුණික විපර්යාස වෙනුවෙන් ගත යුතු පියවර’ යන්න එහි තේමාව වනවා. ඒ අනුව කාලගුණික වෙනස් වීම්වල භයානක බව සහ ඒ සඳහා අපට ගත හැකි පියවර සම්බන්ධයෙන් ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීමට සංවිධායකයින් අපේක්ෂා කරනවා. මේ ගැන වැඩි විස්තර දැනගන්න කැමති අයට Earth Day 2020 වෙබ් අඩවියට පිවිසෙන්න පුළුවන්.

5 සැමරුම්

රූපය: www.earthday.org

සෑම වර්ෂයක ම මිහිතල දිනය සැමරීමට ලොව විවිධ රටවල් එක් එක් ක්‍රියාකාරකම්වල නිරත වෙනවා. කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වායු දූෂණය පිටුදැකීම සහ ඉන්ධන පිරිමැස්ම අරමුණු කරගනිමින්, 2012 වසරේ මිහිතල දිනයේ දී චීනයේ පුද්ගලයින් ලක්ෂයකට වඩා පිරිසක්, වාහන භාවිතයෙන් තොරව බයිසිකල් පදිමින් ලොවට ම මනා ආදර්ශයක් සැපයුවා. මිහිතල දින ජාලය මඟින් 2011 වසරේ මිහිතල දිනය සමරමින් ඇෆ්ගනිස්තානයේ පැල මිලියන 28ක් රෝපණය කිරීමේ වැඩසටහනක් පැවැත්වූවා. එසේ ම, පැනමාවේ වඳ වී යෑමේ තර්ජනයට ලක් වූ ඕකිඩ් වර්ග 100ක් අලුතින් රෝපණය කර නඩත්තු කිරීමට කටයුතු කරනු ලැබුවා.

6 අපට කළ හැකි දේ

රූපය: www.earthday.org

සාමාන්‍යයෙන් වෙනත් අවුරුදුවල මිහිතල දිනයේදී රුක් රෝපණ වැඩසටහන්, ශ්‍රමදාන, වෙරළ පිරිසිදු කිරීම් වගේ සාමූහික කර්තව්‍යයන් සිදු කෙරෙනවා. ඒත් මේ අවුරුද්දේ අපි එළියට පහළියට බැසීම නුවණට හුරු නැති නිසා සහ ගෙදරට ම වෙලා ඉන්න නිසා මිහිතල දින සැමරුම් පවත්වන්න හැකියාවක් නෑ. ඒ වුණාට ගෙදර ඉඳගෙන ම ලෝක මිහිතල දිනය වෙනුවෙන් ඔබේ වගකීම ඉටු කරන්න ඔබට පුළුවන්. පුංචි පැලයක් හිටවන්න, ගෙදර තියන කුණු, රොඩුබොඩු අයින් කරලා ගේදොර පිරිසිදු කරන්න, වත්ත සුද්ද කරන්න එහෙම ඔබට පුළුවන් නං, මේ මිහිතල දිනයේදී හැකි පමණින් ඔබේ කොටස ඉටු කළා කියල සතුටු වෙන්නත් පුළුවන් වේවි.

 
කවරයේ කාටූනය: www.thejakartapost.com
Share on facebook
Share on twitter
Share on whatsapp

Highlights.

Latest.

KAMU.

Iftar delights at The Banyan, Heritance Negombo

Iftar delights at The Banyan, Heritance Negombo Written by Fathima Rukaiya, Mad Dogs Bodega, Banyan

Highlights Kamu

Budget-friendly Iftar spots 2024

Written by Fathima Rukaiya, In our previous article, we highlighted some exquisite and upscale Iftar

Highlights Kamu

Iftar Buffet Round Up 2024

Written by Fathima Rukaiya As Ramadan arrives, a warm feeling of reflection and community fills

Highlights Kamu

Discovering Pasta Paradise: The Pasta Factory, Galle Fort

In the historic Galle Fort, The Pasta Factory brings a taste of Italy to Sri

Highlights Kamu

A Home for Desi Dreams – Bombay Nights by Radisson Colombo

As we stepped into the ‘Dine’ in Radisson Colombo, our senses were immediately tantalized by

Highlights Kamu

Steak Bar: A Grand Sunday Brunch at Kingsbury, Colombo

Written by Shamrina C Welcome to the ultimate brunch experience! Nestled in the heart of

Highlights Kamu Yamu Guide

Trending.

Experience the Elegance and Excitement of RTC Tourism Race Day in Nuwara Eliya

RTC Nuwara Eliya will hold its RTC Tourism Race Day on 30th March 2024 at

Trending

“85th Annual Mount Lavinia 2-Mile Sea Swim” by SLASU held at the Mount Lavinia Hotel Beach

The "85th Annual Mount Lavinia 2-Mile Sea Swim" organized by Sri Lanka Aquatic Sports Union

Trending

Sheraton Colombo Hotel celebrates International Women’s Day with empowering insights

Sheraton Colombo Hotel, part of Marriott Bonvoy’s portfolio of over 30 extraordinary brands, marked International

Trending

Anantara Kalutara Presents an Elevated Gastronomic Journey to Italy

Kalutara, Sri Lanka - March 14, 2024 - Anantara Kalutara Resort is delighted to announce

Trending

List of Party Venues 2024

By Fathima Rukaiya Finding the perfect place to host a party can be a hassle.

Highlights Trending

LCY Unveils Debut ‘LCY for Her’ Collection, Redefining Women’s Polo Wear with Strength, and Sophistication

Thursday, 14, March, 2024, Colombo: LCY, a brand synonymous with manufacturing high-quality men’s polos of

Trending

Yamu Guide.

Steak Bar: A Grand Sunday Brunch at Kingsbury, Colombo

Written by Shamrina C Welcome to the ultimate brunch experience! Nestled in the heart of

Highlights Kamu Yamu Guide

9 Special Valentine’s Day Gift Ideas for Him

By Fathima Rukaiya Are you trying to find the perfect way to show your special

Highlights Yamu Guide

9 Special Valentine’s Day Gift Ideas for Her

Written by Fathima Rukaiya The season of love is upon us once more, and opinions

Highlights Yamu Guide

Romantic Dinner and High Tea date spots for Valentine’s Day  2024

Written by Shamrina C 1. Via Torino Indulge in a fine dining exclusive 3-Course meal

Highlights Yamu Guide

BYOB Bliss: 16 Places to you can Bring Your Own Bottle!

Written by Shamrina C 1. Giovannis Indulge in Italian flavors, grooving music, pet friendly, and

Highlights Yamu Guide

Unveiling Ramada’s Festive Christmas High Tea Extravaganza!

Written by Shamrina C Mark your calendars for the 22nd, 23rd, and 24th of December,

Highlights Yamu Guide